EMK | Elektromotor Kuvvet ve Gerilim , Potansiyel

Elektromotor kuvvet, bir devrede yük akışını sağlayan kaynağın uçları arasındaki potansiyel farktır. Elektromotor kuvveti, kısaca EMK olarak ifade edilir ve E harfi ile gösterilir. EMK ( Elektromotor kuvveti) pil, akü, dinamo ve alternatör gibi elektrik enerjisi kaynakları ile elde edilir.
EMK ve Gerilim Tanımları arasındaki farklar: Emk kısaca, devre açık durumda iken kaynağın uçları arasındaki potansiyel fark, gerilim ise, herhangi iki noktanın potansiyelleri arasındaki fark olarak tarif edilebilir. Konunun daha iyi anlaşılması ve detaylar için dökümanımızın devamını inceleyelim...

Elektromotor Kuvvet, Potansiyel, Gerilim :

Aşağıda örnek olarak hazırlanmış Şekil 1 elektrik devresinde, akımın A noktasından B noktasına doğru akmasının sebebi, bu iki noktanında zıt elektrik yüklerini taşıyor olmasıdır. ( +  - ) Bu durum iki nokta arasında bir gerilim olduğu anlamına gelir. Devre üzerinde inceleme yaparsak, A ve B noktalarının potansiyellerini Ua ve Ub olarak isimlendirdiğimizde; Bu iki nokta arasındaki potansiyel fark :

Şekil 1

U = Uab = Ua - Ub olur.

Bu formülde:

Ua ==> A noktasının potansiyelini V

Ub ==> B noktasının potansiyelini V

U = Uab ==> A ve B noktaları arasındaki gerilim V gösterir.

A noktasının potansiyeli olarak kabul ettiğimiz Ua : A noktası ile toprak arasında ölçülen gerilim, B noktası potansiyeli olarak kabul ettiğimiz Ub de B noktası ile toprak arasında ölçülen gerilimi gösterir. 

Not: Toprak potansiyeli 0 ( sıfır ) olarak kabul görür.

Üreteçler sürekli olarak elektrik enerjisi veren, biri kutuplarında elektron azlığı ( Pozitif Kutup ) , diğer kutuplarında ise elektron fazlalığı ( Negatif kutup ) olan elektrik enerjisi kaynaklarıdır. Üreteçler bir elektrik devresine bağlandıklarında, elektron fazlalığı olan negatif kutuplarındaki elektronlar bağlı oldukları devredeki devre elemanları üzerinden geçerek pozitif kutuptaki elektron azlığını gidermek isterler yani devrelerini tamamlarlar.
Elektrik devrelerinde akım geçişine izin verilmediği ( AÇIK DEVRE ) durumlarda, üretecin uçları arasındaki potansiyel farka EMK ( Elektromotor Kuvvet ) denir. Bir başka deyişle; elektromotor kuvvet, elektrik yüklerini harekete geçiren kuvvete denir.

Şekil 2 Açık ve Kapalı Devre

Üstte şekil 2 de açık ve kapalı devre örneklerinde görüleceği üzere ; 

Açık devre: 

Alıcı ve üreteç arasındaki bağlantıyı önleyen yani devreyi kesen anahtar ( Şekil 2 de S isimli anahtar ) açık konumda ( Akım geçişine izin vermez ) ise, devremiz AÇIK devre dir.

Kapalı Devre:

Açık devre tanımında anlatılan durumun tam tersi durumda, yani alıcı ve üreteç arasındaki S anahtarı kapalı ise, ( Akım geçişi sağlanır ) devremiz KAPALI devre dir. 

EMK ( Elektromotor Kuvvet ) ve Gerilim Arasındaki Fark:

Şekil 1 de gösterilen devre üzerinden iki terim arasındaki farkı anlamaya çalışalım...

Gerilim: Devre üzerinde bulunan S anahtar kapalı durumda ve akım geçişi var ise, yani devremiz bir kapalı devre ise, üreteç alıcı uçlarına direk bağlanmış olur. Bu durumda alıcı uçlarında oluşan potansiyel farka gerilim düşümü ya da kısaca Gerilim denir. Gerilim U harfi ile gösterilir ve birimi Volt'tur.

Elektromotor Kuvvet: Gerilim için geçerli olan durum tam tersi ise, yani şekil 1 deki S anahtarı açık ve akım geçişi yok ise ( Açık devre ) Üreteç alıcı uçlarına direk bağlı değildir. Bu durumda üreteç uçlarındaki potansiyel fark, elektrik yüklerini harekete geçirmeyi ve devreyi çalıştırmayı bekleyen kuvvete Elektromotor Kuvveti denir. E harfi ile sembolize edilir ve birimi Volt'tur.

Paylaş:

Etiketler:

elektromotor kuvvet emk emk nedir emk ve gerilim teknik-kutuphane

• Önceki
• Sonraki