Elektrik iletim dağıtım şebekeleri | Çeşitleri ve Bağlantı Prensipleri

Elektrik enerjisinin, iletim - dağıtım, üretim ve tüketimini sağlayan, birbirine bağlanan tüm elektrik işletme gereçlerine elektrik tesisleri denir.

Şebeke Nedir ; Anma gerilimleri aynı olan, birbirine bağlı elektrik tesislerinin tamamına şebeke denir. Elektrik enerjisinin iletimi için kullanılan şebekelere iletim şebekesi, dağıtımında kullanılan şebekelere ise dağıtım şebekeleri denir. Elektrik şebekeleri için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şöyledir ;

• Elektrik iletim ve dağıtım şebekeleri, elektriğin üretilmesi ve tüketilmesine kadar olan sistemde kesintisiz ve güvenilir bir şekilde sunulmalıdır.
• İyi planlanmış ve kurulum işlemlerinin dikkatle hesaplanmış olması gerekir.
• Şebekeler üzerinde oluşabilecek arıza ve sıkıntılar, aboneleri etkilememelidir.
• Dağıtım şebekelerinde, hat üzerindeki konumuna bakılmaksızın ( Hat başı, hat ortası, hat sonu yani üretim noktasına olan uzaklığına ) tüm abonelere aynı frekans ve gerilim hizmeti sunulmalıdır.
• Teknolojik ve ihtiyaca göre baş gösteren yenilik ve değişikliklere açık olmalıdır.

ELEKTRİK ŞEBEKE ÇEŞİTLERİ

Elektrik şebekelerini taşıdıkları gerilim eşiklerine göre dört sınıfta sıralayabiliriz. ;

1. AG ( Alçak gerilim Şebekeleri ) =    1V ile 1000V arası şebekeler.
2. OG ( Orta gerilim Şebekeleri )  =     1kV ile 35kV arası şebekeler.
3. YG ( Yüksek gerilim Şebekeleri ) =  35kV ile 154kV arası şebekeler.
4. Çok yüksek gerilim şebekeleri =       154kV ve üzeri şebekeler.

Dağıtım Prensiplerine Göre Şebeke Türleri ; Elektrik enerjisinin üretileceği santraller, bazı yerlerde, yerleşim bölgelerine uzak bazı yerlerde ise hiç yoktur. Bu durumda elektrik enerjisini taşımak gerekir. Elektrik şebekelerinin kurulumunda ana faktör, teknik açıdan uygun, ekonomik ve ergonomik bir şekilde beslenmesidir. Bu faktöre uymak için, farklı şebeke sistemleri geliştirilmiştir. Bu sistemler ;

• Enterkonnekte şebekeler
• Ring Şebekeler
• Dallı şebekeler
• Ağ şebekeler

Enterkonnekte Şebekeler ve Sistem Prensip Şeması ; Bölgeler ya da uluslar arası bağlantı olanağı sağlayan enterkonnekte şebekeler, iletim ve dağıtım da kâr ve güvenirliliğin arttırılması amacıyla önemli miktarlardaki enerji alışverişi için tasarlanmıştır. Enterkonnekte şebekelerde, kapsadığı bölgelerdeki tüm alıcılar ayrım yapılmaksızın sisteme dahil edilirler. Her sistem için geçerli olan olumlu ve olumsuz yönler, enterkonnekte sistem için de geçerlidir. Örneğin ; Kesintisiz elektrik enerjisi sağlaması, veriminin yüksek olması ve ekonomik avantajları gibi olumlu yönlerinin yanı sıra, kısa devre akımlarının yüksek olması, sistem kararlılığının zor sağlanması gibi olumsuz yönleride vardır. Enterkonnekte şebeke sisteminde, bir bölgede oluşan, santral, trafo arızalarında devre dışı bırakılan parçanın beslediği bölgenin enerjisi kesilmez. Sistemde bulunan başka bir bölgeden enerji akışı devam eder. Her ülkenin kendi alıcılarını beslediği bir enterkonnekte şebeke sistemi vardır. Ve bunun yanı sıra komşu olan ülkelerin sistemleri de birbirine bağlanabilir.

Türkiyede enterkonnekte şebeke ; Ülkemizde de enterkonnekte şebeke vardır. Bu şebekede, teaş'a, bazı ayrıcalıklı şirketlere, üretim şirketlerine ve otoprodüktörlere ait 350 adet tam kapasite ile çalışan elektrik santrali bağlıdır. Ülkemizdeki bu enterkonnekte sistem, Bulgaristan, Irak, Suriye, Rusya ve Gürcistan ülkelerinin şebekelerine bağlıdır. 

Enterkonnekte Şebeke

Dallı Şebekeler ; Sanayi merkezlerinin, kasaba, köy gibi yerlerin beslemesi genellikle dallı şebekeler ile yapılmaktadır. İsmini ağaç dallarına benzeyen bağlantı yapısından almaktadır. Dallı şebeke sisteminde, elektriğin dağıtılacağı yerin yük bakımından ağırlık merkezlerine trafolar yerleştirilir. Diğer bir ismi de Dalbudak şebeke olan bu sistemde, ağırlık merkezlerine yerleştirilmiş olan trafoların besleyeceği alıcılara, tıpkı ağaç dalları gibi önce kalın hatlardan oluşan ve gittikçe incelen dağıtım hatları yoluyla enerji götürülür. Dallı şebekelerde kullanılan kesiti büyük hatlara  ana hatlar, trafodan uzaklaştıkça incelen ve son alıcıya kadar giden ince kesitli hatlara da branşman denir. 

Dallı (Dalbudak ) Şebeke

Ring Şebekeler ;  Ring ( yüzük ) şebekeler, şehir,kasaba ve köy gibi yerlerde beslemenin birden fazla trafonun birbirine paralel olarak kapalı bir sistem şeklinde bağlandığı şebeke türüne denir. Bu şebeke türünde herhangi bir trafo arızasında sadece bu trafo üzerinden beslenen abone grubunun elektrik kesintisi yaşaması hedeflenmiştir. Ring şebeke tipinde tüm kablo kesitleri eşit olarak kullanıldığı için maliyeti yüksek bir sistemdir. 

Ring Şebeke

Paylaş:

Etiketler:

elektrik sebeke tesisleri elektrik sebekeleri elektrik şebeke tesisleri teknik-kutuphane

• Önceki
• Sonraki