Yangın Ihbar Sistemleri | Yangın ihbar Dedektörü | Yangın Alarm ve ihbar Sistemi

Yangın İhbar Sistemi ;

Yangın ihbar sistemleri, binalarda meydana gelen veya gelebilecek olan yangınları 

henüz başlangıç aşamasında algılayarak gerekli tedbirleri almak, binada bulunanların tehlike 

başlangıcında güvenli bir ortama götürülmesini sağlamak üzere kurulan elektrik-elektronik 

tabanlı erken uyarı sistemleridir. 

Teknik tanımı ile sistemde bulunan duman, ısı,alev dedektörleri ile algılama yaparak 

bilgileri elektriksel sinyale çeviren ve siren, telefon arayıcı gibi ihbar cihazlarını çalıştıran 

sistemdir.

Yangın İhbar Sisteminin Gerekliliği 

               Yangına müdahalede ve yangın bulunan ortamda uzaklaşmada saniyelerin önem 

kazandığı anlarda "Yangın Algılama Ve İhbar Sistemleri " devreye girer. Özellikle panik 

olayı gerçekleşme tehlikesi olan hastane, alışveriş, eğlence merkezleri, okul gibi binalarda 

yangın ve dumandan olmasa da çıkan kargaşa ve panikte ciddi yaralanmalar ve hayat 

kayıpları olabilmektedir.

İşte bu noktada devreye girecek olan ihbar sistemi oluşabilecek can ve mal kaybını 

önünün alınmasında oldukça hayati önem taşır !

Yangın Alarm ve İhbar Sistemini Oluşturan Elemanlar ;

• Yangın alarm kontrol paneli ; Yangın ihbar sisteminin kontrol merkezidir. Algılayıcılardan  alınan elektriksel sinyaller burada işlenerek siren, telefon arayıcı, röle, ikaz ledleri gibi çıkış  elemanlarına aktarılır. 
• Dedektörler ; Isı, duman, alev gibi yangın unsurlarını algılayarak elektriksel sinyal olarak bilgileri  panele aktaran sensör ( algılayıcı ) lardır. 
• Yangın butonları ; Yangının henüz başlangıç aşamasında veya olası bir  patlama ihtimalinin  görüldüğü anlarda alarmın çalıştırılabildiği butonlardır. 
• Sirenler ; Yangın ihbar paneli yangın var bilgisini aldıktan sonra sirene çıkış verir. Yüksek ses  şiddeti ile tehlikeyi haber verir. 

         Bunların dışında sistemle entegre olarak çalışabilen yangın söndürme sistemleri ve panik anında çıkış yönlerini gösteren ışıklı yön levhaları yardımcı elemanlar olarak kullanılabilir.

Yangın ihbar sistemi paneli ; Yangın ihbar sistemi kurulacak bir binada yapılması gereken ilk şey panel ya da panellerin yerini tespit etmektir.Bu panel güvenli ve kolay ulaşılabilecek bir yerde, varsa enerji veya bilgi işlem odası gibi bölümlerde olmalıdır. Panele kolay ulaşım önemlidir. Alarm panelleri , sökülebilir ön kapak ve arka montaj ana gövdesinden oluşmaktadır. Sıva altı , sıva üstü montaj edilebilen türleri mevcuttur.

Yangın İhbar Sistemi Otomatik Telefon Bağlantısı ;

Yangın ihbar sistemleri otomatik telefon arayıcılarına bağlanabilir. 

 Otomatik telefon arayıc ; Telefon hattına bağlanan ve tetikleme yapıldığında daha önce hafızalarına kayıt edilen numaraları sırası ile arayarak alarm durumunu bildiren elektronik kartlardır. Bu kartlara üzerindeki mikrofon yardımıyla ses kaydı yapılabilir. Ör :  "Dükkanda yangın çıktı , lütfen müdahale ediniz."

İki çeşit telefon arayıcı vardır. Bunlar kart tipi ve panelin veya başka bir kutu/tablonun içine monte edilebilen, diğeri ise cihaz tipi ve harici kullanılabilenlerdir. Bağlantı prensipleri aynıdır. Temel olarak iki telefon hattı girişi ,iki dahili çıkış ,iki adet besleme girişi (12 veya 24 volt), bir tetikleme girişidir. Tetikleme girişi alarm panelinin alarm veya tetik kontaklarına bağlanır.

 Yangın İhbar Sistemi Güç Kaynakları ;
Yangın ihbar santralleri 220 volt şehir şebeke hattı ile beslenir. Panele bağlantı minimum 3x2,5 NYA (sıva altı tesisatlarda) ya da 3x2,5 NYM(antigron) - NHXMH - kablo ile yapılır. NHXMH kablo NYM kablonun hologen free ( holojenden arındırılmış ) olanıdır. Santral muhakkak topraklanmalı, sıfırlama veya su tesisatı, kalorifer tesisatı gibi aksam ile ilişkilendirilmemelidir. Santral 220 volt şebeke hattından enerji aldığı gibi panel içine konulacak akü ya da akülerle de şebeke enerjisi kesildiğinde panelin çalışmasını sağlayacak şekilde dizayn edilmelidir. Konulan bu akünün gerilim değeri, santralin normal çalışma gerilimi kadar olmalıdır. Santral 12 volt ile çalışıyorsa 12 volt akü bağlanır, 24 volt ile çalışacak ise 12 volt iki akü seri şekilde bağlanır. Panele takılacak akülerin yalnızca voltaj değerleri değil aynı zamanda akım kapasiteleri de önemlidir.  Panel aküleri en az 7 Ah (amper - saat ) olmalıdır. Elektrik kesintisinin sık ve uzun olabileceği yerlerde ise en az 10 Ah değerinde akü konulmalıdır.

YANGIN İHBAR SİSTEMİ ÇEŞİTLERİ

  Konvansiyonel Sistemler ;
Sistemde yangın yada ariza bilgisi panel üzerinde bölge (zone) bazında görülür. Sistemin kurulu bulunduğu bina bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümleme kat bazında yada bina bazında yapılabilir. Sistemde kablo tesisatı, oluşturulacak bölge sayısına göre yapılır. Her bölgeye en fazla 20 detektör bağlanabilmektedir. İstenildiği kadar yangın ihbar butonu kullanılabilir. Siren kablosu panelden ayrı olarak çekilir. Sistemde kablo çekimi, bölgelerin oluşturulması, sistemde kullanılacak elemanların yerleşimi aşağıdaki diyagramda görüldüğü gibi yapılır.

Adreslenebilir Sistemler ;
 Bu sistemde ihbar, bölge mantığından ileri olarak tam yerin ve noktanın belirlenmesi esasına dayanır. Her bir dedektörün önceden belirlenmiş ve panel tarafından bilinen adresi, kimliği bulunur. Her dedektör panelle birebir irtibatlıdır ve haberleşebilir. Bu sistemde dedektörler iki iletken üzerinden hem besleme alır hem de panel ile haberleşir. Alarm durumunda hangi odadaki, ( bölümdeki ) dedektörün sinyal gönderdiği tam olarak bilinir. Aynı çift kablo ile 127 adet dedektör adreslenebilir ve bağlanabilir. Uzun kablolamaların olacağı büyük binalar için uygundur. Aynı zamanda hastane, otel gibi sinyallerin nereden geldiğinin çok önemli olduğu yerlerde de bu sistem kullanılmalıdır.

Adresli sistemde eğer dedektör sayısı 127’den fazla olacaksa yine bölgelere ayırmak
gerekir. Her iki sistemde de dedektör yerlerinin belirlenmesi, dedektör çalışma prensipleri
aynıdır.

Yangın İhbar Sisteminde Bölge Tespiti ;
Yangın alarm sistemlerinde bölge tespiti önemlidir. Her yangın bölgesi doğru tespit edilerek projelendirme ve kablolama buna göre  yapılmalıdır.

Bölge tespiti şu kurallar ile yapılır: 

•  Binalarda her kat en az bir bölgedir.
•  Bir bina birleşik olsa dahi iki ayrı ana girişe sahipse iki bölge olarak değerlendirilir.
•  Bir kat eğer 2000 m2 den büyük ise birden fazla yangın bölgesi tespit edilir. 
•  Fakat insanların yoğun yaşadığı ve panik tehlikesi olan okul, hastane gibi yerlerde bu sınır  1250m2 dir.
•  Bir binanın toplam inşaat alanı 300 m2 veya daha az ise tek bir yangın bölgesi tespit edilebilir.  Fakat her katın ayrı bir bölge olması tercih edilmelidir. 
•  Bir yangın bölgesinin uzunluğu herhangi bir yöne 100 metreyi geçmeyecektir. 

Dedektörler ;

Dedektörler; duman, sıcaklık, alev gibi durumları algılayarak ve bu bilgiyi
elektriksel sinyal olarak panele ileten elemanlardır.

 Dedektörlerin Mekanik Yapısı ;

Optik duman ve ısı algılama dedektörleri iki bölümden oluşmaktadır. Taban denilen
montaj soketi ve elektronik aksamın olduğu ana gövde..

Elektriksel Bağlantılar ;
Dedektörler genellikle 24v besleme gerilimi ile çalışır. Dedektöre bağlanan bir çift zone (bölge) kablosu hem bu beslemeyi hem de kontrol sinyalini taşır. Yani dedektör içindeki elektronik devrelerin çalışmasını sağlayan gerilim ve kısa devre, kopukluk, yangın var gibi sinyaller aynı çift kablo üzerinden yapılmaktadır.

Duman Dedektörleri ;
Yangın sırasında görünen belirtilerden bir tanesi belki de en belirgin olanı duman , is, kül gibi olaylardır.. Duman algılayıcıları, optik duman dedektörü olarak da tanımlanır. Optik olarak adlandırılmasının sebebi dedektörün içinde bulunan IR ( İnfraruj - kızılötesi ) ve fotodiyottan dolayıdır.
Foto diyot üzerine normal çalışma anında ( yangın, duman, is yok iken ) ışık düşmez. Dedektör içine duman veya is girdiği zaman IR diyottan çıkan ışık bu partiküllere çarpınca foto diyot üzerine düşer. Foto diyot direnci azalır, üzerinden geçen akım artar. Akım değişimi panelde alarm olarak görülür.
Duman dedektörleri iş yerleri, okullar, oteller, alışveriş merkezleri gibi yerlerde kullanılır. En çok kullanılan dedektör çeşididir.

Sıcaklık Dedektörleri ;
Isı algılayıcı dedektörlerin içinde termistör elemanı vardır. Termistör sıcaklık ile direnç değeri değişen elektronik elemandır. Sabit sıcaklık dedektörleri, bulunduğu ortam ısısı 60-65° değerine geldiği zaman alarm sinyali verir. Ayarlı sıcaklık dedektörleri ise 60-80° arası ayarlanabilir. Isı dedektörleri kazan
daireleri, mutfak gibi normal çalışma şartlarında duman oluşabilen ortamlarda kullanılır.

Kombine Algılayıcılar ( Multidedektörler ) ;
Hem ısı artışını hem de duman, is, kül gibi yangın belirtilerini algılayan sensörlerdir. İki algılama hücreleri vardır. Yoğun koruma gerektiren yerlerde kullanılır.

Alev Dedektörleri ;

Alev algılayıcılar yangının ürünleri arasında olan ışık ve radyason etkisini algılama prensibi ile çalışır. Normal durumda güneş ışığı, lamba ışığı gibi ışıklardan etkilenmez. Alevli başlangıçlı yangınlar için kullanılır. Çok hızlı yayılabilen alevli yangın tehlikesi olabilen, yanıcı madde ihtiva edebilen depo, boru hatları, fabrika gibi yerlerde kullanılır. Montaj sırasında kontrol edilen alanın dedektörün tam görüş alanında olmasına dikkat edilir.
Tipik uygulama alanları: Büyük endüstriyel depolar, havalimanı hangarları,kimyasal madde tesisleri, petrol rafinerileri, makine daireleri, feribotlar ve yük gemileri, elektrik santralleri, baskı tesisleri, ahşap depolar, metro tünelleridir.

 Işın Dedektörleri ;
Büyük depolar, hangarlar, yüksek tavanlı fabrikalar gibi yerlerde kullanılır. Infrared (kızıl ötesi)alıcı ve verici sensor(çevirici) çiftinden oluşur. Normal durumda verici sensorden çıkan kızıl ötesi ışınlar alıcı sensore ulaşır. Işın arasına duman, is, kül partikülleri girdiğinde ise ışın kesilir ve santrale alarm bilgisi iletilir.


Dedektör Yerleşimi ve Alan Tespiti ;

Koruma yapılacak binada dedektörlerin yerleşim projelendirilmesi ve uygulamasında gerekli şart ve kurallara uyularak işlem yapılmalıdır. Aksi hâlde hayati bir öneme sahip algılama sistemi belki de hiç çalışmayacak ve önü alınamaz felaketler zincirine sebep olacaktır. Peki nedir bu kurallar ?

Algılayıcıların yerleşimi ve dikkat edilmesi gereken kurallar ;

•  Binaların yangından korunması ile ilgili yönetmelik
•  Bölgedeki maddeler ve yanma özellikleri
•  Kontrol edilecek bölgenin mimari özellikleri
•  Havalandırma ve ısıtma özellikleri
•  Olası yangın senaryoları
•  Yanlış alarm olasılığı
•  Kablo ve devre elemanlarının kalite ve sağlamlığı
•  Bilgi işlem odalarındaki santrellerin periyodik bakım ve onarımları

Paylaş:

Etiketler:

bina-tesisati yangin alarm ve ihbar sistemi yangin ihbar yangin ihbar dedektoru yangin ihbar sistemi

• Önceki
• Sonraki